De zomer van 1962 door Andreas Schelfhout

[Koen J de Jager]

Schelfhoutvoorkant.jpg (51.42 KiB) 2454 keer bekeken

Andreas Schelfhout (2010 ) De zomer van 1962, de laatste gevechten om Nederlands Nieuw-Guinea, in het oerwoud en aan de conferentietafel ISBN 978-90-8759-196-0 Voorburg, Uitgeverij U2pi, € 16,50 Vanaf 1960 werden Nederlandse militairen overhaast, slecht voorbereid en met de verkeerde kleding naar Nieuw-Guinea gestuurd om Indonesische infiltranten op te sporen en mogelijke nieuwe infiltraties te voorkomen. Honderden Indonesische para’s verdwenen spoorloos in de jungle van Nieuw-Guinea. Door gebrek aan Amerikaanse steun werd Nederland gedwongen om Nieuw Guinea op te geven en werden de Papua’s in de steek gelaten, tot op de dag van vandaag. Bestellen: info@jouwboek.nl

[Koen J de Jager]

Recensie Reformatorisch Dagblad 06-04-2010 11:21 | tekst L. Vogelaar De pyjama’s waren veel te heet. De onderofficieren gaven ze weg aan de plaatselijke bevolking. De eerstvolgende zondag zagen ze de Papoea’s naar de kerk wandelen, de mannen vol trots in een gestreepte pyjama. Het voorval is hilarisch, maar typeert wel de nogal gebrekkige voorbereiding van de Nederlandse soldaten op de situatie in Nieuw-Guinea. Ze wisten weinig van het eiland, de keuring was een lachertje geweest, de bewapening liet te wensen over en tropenkleding ontbrak. Dat laatste had tot gevolg dat de soldaten vaak in hun zwembroek rondliepen. Andreas Schelfhout behoorde in 1962 tot de laatste Nederlandse soldaten in de Indonesische archipel. Hij stelde zijn ervaringen op schrift, ook als verwerking, want de ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog én op Nieuw-Guinea lieten hem niet los. Zoals bleek toen hij ’s nachts in zijn tuin dekking zocht bij een onverwacht geluid. Of toen hij naast of onder zijn bed wakker werd, schuilend voor kanongebulder… dat vuurwerk voor de nieuwe commissaris der Koningin bleek te zijn. Waarna zijn vrouw vroeg: „Was het weer oorlog? Je lag zo te trappen en te zweten.” Uiteindelijk schreef Schelfhout de herinneringen van zich af. ”De zomer van 1962” is een boeiend boek geworden, dat je in één adem uitleest. De vroegere sergeant beschrijft hoe hij als redacteur van de Gelderlander terugkeerde naar Nieuw-Guinea, maar vanwege uitgebroken onlusten overhaast het eiland weer verlaten moest. Hij publiceert de artikelen die hij toen, in 1992, schreef en stapt vervolgens dertig jaar terug in de tijd: naar de begrafenis van zijn grootvader, waar hem bij het graf het bericht werd overhandigd dat hij naar Nieuw-Guinea moest. Naar het soldatenleven op het eiland, de bewaking van het vliegveld aan de zuidkust, de jacht op Indonesische infiltranten en de politieke verwikkelingen rond het omstreden restant van Nederlands-Indië, Nederlands trots in de Oost, in de Gordel van Smaragd. Na de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië (1945-1949) was het westelijke deel van Nieuw-Guinea tot het Koninkrijk der Nederlanden blijven behoren. Het werd een twistappel in de verhouding tussen Nederland en Indonesië. Een halve eeuw geleden, op 31 mei 1960, werd het 6e Infanterie Bataljon Oranje Gelderland opgericht. Dat was het begin van een reeks overhaaste versterkingen van de strijdkrachten in Nederlands Nieuw-Guinea, als antwoord op de landing van Indonesische parachutisten in het oerwoud en de dreiging van een Indonesische invasie. Uiteindelijk ontwierp de Amerikaanse diplomaat Bunker een vredesakkoord, dat op 15 augustus 1962 in New York werd ondertekend. Volgens de auteur is met iedere Nederlandse militaire missie naar het buitenland wel iets mis, volkenrechtelijk, politiek of militair-technisch. Desondanks wisten de uitgezonden gevechtseenheden op Nieuw-Guinea tijdens uitputtende achtervolgingen en felle gevechten in de jungle alle oogmerken van de infiltranten te verijdelen. Vele Indonesische militairen kwamen daarbij om of werden gevangen genomen. Honderden parachutisten verdwenen spoorloos in de dichte, alles bedekkende bossen. De infiltranten moesten de bevolking tegen het Nederlandse gezag opzetten. In plaats daarvan hielpen de Papoea’s het Nederlandse bewind. Het was dan ook niet de keuze van de bevolking of een militaire nederlaag, maar het wegvallen van de Amerikaanse steun –onder invloed van prins Bernhard– die Nederland uiteindelijk dwong Nieuw-Guinea op te geven. „En zo werden, ondanks alle stellige beloften van de Nederlandse regering, van het parlement en van het Nederlandse bestuur in Nieuw-Guinea, de Papoea’s in de steek gelaten.” Kritisch is Schelfhout over wat Nederland nu werkelijk voor de ontwikkeling van Nieuw-Guinea heeft betekend. En voor zendelingen die het geloof en de gewoonten van de Papoea’s probeerden te veranderen toont hij weinig begrip. De zomer van 1962. De laatste gevechten om Nederlands Nieuw-Guinea, in het oerwoud en aan de conferentietafel, Andreas Schelfhout; uitg. U2pi, Voorburg, 2010; ISBN 978 90 8759 196 0; 219 blz.; € 16,50.

[Koen J de Jager]

PERSBERICHT Boek ‘De zomer van 1962' blijkt bestseller onder veteranen De ‘Zomer van 1962’ over de laatste gevechten om Nederlands Nieuw-Guinea, in het oerwoud en aan de conferentietafel, is in de veteranenwereld hard op weg een bestseller te worden. In het boek beschrijft Andreas Schelfhout met veel onderkoelde humor en scherp gevoel voor detail, ons laatste grote avontuur in de Oost. In mei 1960, nu een halve eeuw geleden, vertrok vliegdekschip Karel Doorman samen met smaldeel V afgeladen vol oorlogsmateriaal, officieel voor vlagvertoon rond de wereld, maar in werkelijkheid ging de reis naar het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea. In dezelfde maand werd het 6e Infanterie Bataljon Oranje Gelderland opgericht. Beide gebeurtenissen markeren het begin van de laatste krachtmeting om Nieuw-Guinea, een conflict dat in 1962 eindigde in overdracht van het eiland aan de Verenigde Naties en daarmee aan Indonesië. Overhaast werden versterkingen uitgezonden. Eenheden van de marine en de luchtmacht werden in hoog tempo gevolgd door onderdelen van de landmacht; batterijen luchtdoelartillerie, het 17e Bataljon Infanterie Chassé en het 41e Bataljon Stoottroepen, overgevlogen met de DC-8 en overgevaren met de Zuiderkruis, de Grote Beer en de Waterman. Eerste Kamerlid drs. Hans Hillen: “De zomer van 1962 verbijstert door de beschrijving van de weinig doordachte wijze waarop ‘onze jongens’ - en dan vooral van de landmacht, een militair conflict in werden gestuurd. Compleet onvoorbereid, oppervlakkig gekeurd en met kleding en uitrusting , uitstekend geschikt om de winters op de Noord-Duitse laagvlakte te doorstaan, maar niet de temperaturen in de tropen. Het boek is een indringend tijdsbeeld. Toen gebeurd, maar juist nu, een halve eeuw later, waard om te lezen en te overdenken.” Andreas Schelfhout: ‘De zomer van 1962’, Uitgeverij U2pi, ISBN 978-90-8759-196-0, 16,50 euro. Te bestellen bij iedere boekhandel en via internet.