DE STERRENGEBERGTE EXPEDITIE NAAR NEDERLANDS NIEUW-GUINEA

Heb je een boek gezien of gelezen dat interessant is? Meldt het hier en geef informatie over titel, auteur en prijs. En misschien en korte samenvatting of recentie?
Plaats reactie
Koen J de Jager
Berichten: 156
Lid geworden op: do 14 feb 2008, 13:21

DE STERRENGEBERGTE EXPEDITIE NAAR NEDERLANDS NIEUW-GUINEA

Bericht door Koen J de Jager »

Zanten, B.O. VAN

DE STERRENGEBERGTE EXPEDITIE NAAR NEDERLANDS NIEUW-GUINEA IN 1959
ISBN: 9789461533791
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg Prijs: €22.95

In 1959 organiseerde het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) in samenwerking met o.a. het Rijksherbarium te Leiden een multidisciplinaire expeditie (Geologie, Antropologie, Taalkunde, Zoölogie en Botanie) een bijzondere expeditie naar het Sterrengebergte in het Centrale Bergland van het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea. Dit gebied was het laatste stukje Nederlands Nieuw-Guinea dat nog niet onder Nederlands bestuur was gebracht. Er was vrijwel niets bekend over het gebied. Men wist zelfs niet of er wel mensen woonden. De auteur maakte deze even avontuurlijke als historische expeditie mee als mossendeskundige.
In dit bijzondere boek worden zijn persoonlijke belevenissen en indrukken in de vorm van een dagboek weergegeven. Dit boek laat zich lezen als een belangrijke aanvulling op het werk van Dr. L.D. Brongerma en Overste G.F. Venema, Het Witte Hart van Nieuw-Guinea over hetzelfde thema. Dit is het verslag van een spannende expeditie, waarbij het team de beschikking had over twee helikopters, waarvan er één tijdens de expeditie verongelukte. Hierdoor moest men terugvallen op Papua dragers, op Papua lopers en moest het expeditie team rooksignalen afgeven om te laten zien waar ze zich bevonden. Op deze manier maakte de moderne wereld kennis met de plaatselijke bevolking die nog in het stenentijdperk leefde. De Papua’s bleken uiterst vriendelijke en behulpzame mensen te zijn.
Bijlagen
Cover Zanten-Sterrengebergte
Cover Zanten-Sterrengebergte
cover Zanten-Sterrengebergte.jpg (12.83 KiB) 3940 keer bekeken
Gebruikersavatar
webmaster
Beheerder
Berichten: 1750
Lid geworden op: di 05 feb 2008, 08:00

Re: DE STERRENGEBERGTE EXPEDITIE NAAR NEDERLANDS NIEUW-GUINE

Bericht door webmaster »

Ik heb op bovenstaande recensie een reactie gekregen van Jan Sneep, ons wel bekend:

Beste Chris,

Als de verantwoordelijke bestuursambtenaar tijdens de expeditie (vgl. mijn boek Einde van het stenen tijdperk, dat je al eerder besprak) ben ik gewend aan de verhalen van de nederlandse deelnemers die zo graag willen doen geloven dat ze voor het eerst een maagdelijk gebied introkken. Zoals Ben stelt dat het het laatste stukje Nederlands Nieuw-Guinea was dat nog niet onder bestuur was gebracht, dat er niets over bekend was en dat men zelfs niet wist of er wel mensen woonden. Meestal laat ik het maar zo, maar af en toe wil ik daar toch enige nuance in aanbrengen.

In 1955 vond een eerste verkenningsexpeditie vanuit Mindiptana naar het Sterrengebergte plaats onder leiding van Controleur Schoorl en Administratief Ambtenaar Hermans. Doel was het vinden van een geschikt terrein voor de aanleg van een airstrip tbv de geplande wetenschappelijke expeditie van het KNAG (koninklijk nederlands aardrijkskundig genootschap). Men onderzocht de Sibilvallei maar ook meer noordelijk gelegen terreinen. In 1956 ging Hermans nogmaals op verkenning. Dergelijke tochten met nogal wat dragers duurden doorgaans 14 dagen vanaf Mindiptana tot de Sibilvallei, alwaar uiteindelijk werd besloten dat de airstrip zou komen. Begin 1957 trok Hermans er weer heen met een vliegvelddeskundige en werd met de aanleg begonnen. Op 1 januari 1958 was de strip gereed en werd de bestuurspost Ok Sibil geopend. Hermans had een semipermanent bivak gebouwd, bevoorrading gebeurde aanvankelijk via droppings, vervolgens met Cesna's van de MAF. De eerste tochten naar de noordzijde van de centrale waterscheiding werden gemaakt, waarbij in meerdere valleien bewoners werden aangetroffen die de nieuwkomers met grote belangstelling doorgaans heel vriendelijk bejegenden.
Toen Hermans eind 1958 met studieverlof naar Nederland vertrok, nam ik de post van hem over. Heel dat jaar zorgden wij (afwisselend kwamen twee jongere collega's als versterking) met het politiedetachement en de lokale bevolking voor de bouw van voldoende bivaks voor de te verwachten expeditieleden, onderhielden we de airstrip en ondernamen meerdere tochten door het bergland dat daarmee al aardig in kaart werd gebracht! Ook werd gezorgd voor de opslag van de expeditiegoederen die met grote vertraging arriveerden. De expeditie zelf kon door slechte voorbereiding officieel pas in april 1959 van start maar kwam dankzij het bestuur in een gespreid bedje!! Tijdens de zes maanden dat men in het gebied onderzoek op de verschillende vakgebieden deed, verleende het bestuur ook nog tal van hand- en spandiensten.
Dit wilde ik toch maar eens duidelijk gezegd hebben!

Met vriendelijke groet,

Jan Sneep
Geniet van je herinneringen. Zoals het toen was wordt het nooit meer.
Koen J de Jager
Berichten: 156
Lid geworden op: do 14 feb 2008, 13:21

Re: DE STERRENGEBERGTE EXPEDITIE NAAR NEDERLANDS NIEUW-GUINE

Bericht door Koen J de Jager »

DE STERRENGEBERGTE EXPEDITIE NAAR NEDERLANDS NIEUW-GUINEA IN 1959

B.O. van Zanten

Iedereen die een beetje kennis heeft van het voormalig Nederlands Nieuw-Guinea kent wel het boek met de titel ‘Het witte hart van Nieuw-Guinea’ van de heren Brongersma en Venema. Het boek kwam uit in 1960 en werd een ‘hit’. In dit boek deden zij verslag van de in 1959 gehouden Nederlandse expeditie naar het Sterrengebergte. Zelf heb ik het natuurlijk ook in de boekenkast en twee maal met plezier gelezen. Het is voor de liefhebber nog ruimschoots verkrijgbaar in de ‘2e hand boekwinkel’.

Bioloog Ben van Zanten werd aangezocht om aan deze expeditie deel te nemen en onderzoek te doen naar lagere planten en dan vooral mossen, korstmossen en paddenstoelen. Aangevuld met een kleine 100 pagina’s aan zwart/wit foto’s legde hij zijn persoonlijke belevenissen en indrukken in dit boek vast in de vorm van een dagboek.
In het voorwoord geeft hij al aan, dat hij zelf geen dagboek heeft bijgehouden, maar veel te reconstrueren viel omdat hij zich veel gebeurtenissen nog goed herinnerde. “Om dit na ruim 50 jaar alsnog te doen is natuurlijk een hachelijke zaak” geeft hij zelf ook toe. Die conclusie deel ik met hem.

Natuurlijk zijn er aardige dingen in vermeld die lezenswaardig zijn. Maar zelfs de bronnen waaruit hij verder putte, zoals brieven naar huis, het dagboek van Brongersma, het door Brongersma en Venema geschreven boek alsmede krantenartikelen kunnen niet verhullen, dat herinneringen met het verstrijken van de tijd danig vervagen.
Dat de namen van de vele mossen die hij verzamelde nagenoeg allen in het latijn zijn vermeld is waarschijnlijk leuk voor biologen, maar de gemiddelde lezer heeft er weinig aan.
In de beschrijving op de achterkant van het boek staat: “Dit boek laat zich lezen als een belangrijke aanvulling op het werk van Dr. D.L. Brongersma en Overste G.F. Venema, Het Witte Hart van Nieuw-Guinea over hetzelfde thema.
Het is jammer, maar ik kan deze conclusie niet delen. Het is echter zekere een leuk boek voor zijn nageslacht.

Koen J. de Jager

B.O. van Zanten
DE STERRENGEBERGTE EXPEDITIE NAAR NEDERLANDS NIEUW-GUINEA IN 1959
Soesterberg, Uitgeverij Aspekt, 278 pag.
ISBN: 9789461533791. € 22.95
Plaats reactie